پروژه های دانشجویی پاسارگاد

پژوهش حاضر به بررسی دیدگاه های حضرت علی (ع) در زمینه تعلیم و تربیت پرداخته است. در این حوزه سوالاتی برای پژوهشگر مطرح شد، مانند این که دیدگاه امام علی (ع) در زمینه هستی شناسی، خداشناسی و انسان شناسی چگونه است و در زمینه تعلیم و تربیت چه رهنمودهایی را ارائه فرموده اند. پژوهشگر با تکیه بر منابع اسلامی و بررسی اسناد و مدارک، سایت ها و پایگاه های اطلاعاتی و نرم افزاری به تحلیل کیفی منابع پرداخته و به سوال های پژوهشی پاسخ داده است.

یافته های پژوهش نشان داد که کتاب نهج البلاغه که از بیانات حضرت علی (ع) می باشد به مباحث اصلی خدا شناسی، جهان شناسی و انسان شناسی پرداخته است. امیرالمؤمنین علی (ع) خداشناسی و خداجویی را امری فطری می داند، چنان که می فرماید: خداوند قلب ها را با ارادت و محبت خود و عقل ها را با معرفت خود سرشته است. حضرت علی (ع) دو دیدگاه درباره ی جهان دارد: یکی، دیدگاه هستی شناسانه و دوّم، دیدگاه دنیا شناسانه. در جنبه انسان شناسی امام علی (ع)، بحث مختصات انسان مطرح می شود. منظور از مختصات انسان، یعنى چیزهایى که فقط در او وجود دارد و جماد و گیاه و حیوان را به کمالات ویژه راهى نیست. انسان داراى نیروى عقل و فکر است که با آن حقایق وجود مى شناسد و پیشرفت هاى مادى و معنوى تحصیل مى کند. 

به طور کلی امام علی (ع) یک نظام جامع تربیتی ارائه کرده است؛ زیرا در دیدگاه تربیتی علی (ع) هم ازاهمیت و ضرورت تربیت و هم از ویژگی ها، اهداف و اصول سخن به میان آمده و هم ازشیوه های مؤثر در به کارگیری اصول ومبانی تربیت که در مجموع حکایت از جامعیت نظام تربیتی آن حضرت دارد. از منظر ایشان، خانواده نقش کلیدی و اساسی در تربیت دارد و این بدان دلیل است که اوّلاً، در تأثیر عامل وراثتی و دیگر عوامل محیطی نقش اساسی دارد. ثانیا، تا پیش از بلوغ، در مجموع بیشترین بخش عمرفرزندان در کانون خانواده و تحت نظارت آنان سپری می شود و ثالثاً، نقش الگویی والدین، به ویژه در تربیت اخلاقی، بسیار چشمگیراست. از طرفی، خانواده خود از عوامل تأثیر گذار محیطی درتربیت فرزندان است که می توانداز راه ارتباطات اجتماعی، زمینه ی دوست یابی شایسته را برای فرزندان فراهم آورد.